KATALOG İŞLEMİNDEN ÖNCE KÜTÜPHANECİNİN YAPMASI GEREKENLER VE KULLANACAĞI ARAÇLAR

 Kataloglamanın amacı, kütüphane kullanıcılarına, kütüphanenin mevcudu ve her eserin yerini bildirmekte yardımcı olmaktır. Bu yüzden, okuyucu katalogu genellikle “tanımlayıcı kataloglama” ve “konu kataloglaması” diye bilinen işlemlerle sağlanan materyalin tanımlanması ve yerinin belirlenmesi için gerekli olan bilgiyi içermelidir.

Kataloglama işleminin en önemli ürünü olan kullanıcı katalogu, bir kütüphanenin en önemli danışma kaynağıdır. Çünkü orta büyüklükteki kütüphaneyi bile katalog olmaksızın kullanmak oldukça zordur.

Tek ve çok yazarlı eserlerde şu hususlara dikkat etmek gerekir

1.                         Tek yazarlı eserler, eser üzerinde adları bulunsun veya bulunmasın, biliniyorsa yazar adı girişi yapılmalıdır.

2.                         Çok yazarlı eserlerde ilk olarak eserin bir başyazarının bulunup bulunmadığına bakılır. Başyazar varsa, öteki yazarların sayısına bakılmaksızın, giriş ondan yapılır.

 

Yazarlar temel girişe en tanındıkları adları ile kaydedilirler. Bu adın yazarın gerçek adı, lakabı, mahlası veya iğreti adı olması önemli değildir. Önemli olan okuyucuların o yazarı hangi adla tanıyacağıdır.

Eser Adı ve Sorumluluk Bildirimi Alanı

Bu alanda ilkin, "öz eser adı" kaydedilir. Varsa tamamlayıcı eser adı niteliğindeki başka eser adı da : işaretinden sonra kaydedilir. Eserin oluşturulmasından sorumlu kişi veya kişilerin adları, "sorumluluk bildirimi" olarak kaydedilir.

Basım Bildirimi Alanı

Eserin iç kapağında gösterilmiş ise basım bilgisi kaydedilir.

Yayım, Dağıtım, vb. Alanı

Bu alanda bir eserin nerede, kim tarafından ve ne zaman yayımlandığını açıklayan bilgiler yer alır.

Fiziksel Niteleme Alanı

Bu alana eserin metin uzunluğu, içerdiği resimleme öğeleri ve eserin boyu yazılır. Eserin uzunluğunu sayfa veya cilt sayısı oluşturur.

Dizi Bildirim Alanı

Nitelenen eserde eserin yayınlandığı herhangi bir dizi adı bulunuyorsa fiziksel niteleme alanından sonra aynı paragrafta alan işareti ile parantezler içinde kaydedilir.

Notlar Alanı

Notlar alanı kullanıcının yararlanabileceği ya da eseri tanımlayan bilgilerin verildiği alandır. Bunun yanında eserin bibliyografik geçmişine ilişkin bilgiler de burada verilir.

Standart Numara ve Sağlanabilirlik Alanı

Nitelenen eserde yer alan uluslararası standart (ISBN, ISSN, ISMN) numarasının kaydedildiği alandır.

Yer Numarası

Yapılan sınıflama işlemi sonucu esere verilen sınıflama numarası ve yazar numarasından oluşan yer numarası eserin raftaki yerini gösteren öğedir.


Kataloglama işlemini yapacak olan kütüphaneci bu alanları dikkate alarak hareket etmelidir. Katalog yaparken bilgisayar (kataloğu kütüphanenin sistemine aktarmak için), kurşun kalem (kitabın iç kapağına demirbaş numarasını ve yer numarasını yazmak için), cetvel (kitabın boyutunu ölçmek için)araçlarını kullanmalıdır.



Kaynakça:

Gültekin, V., Kılıç, N., Balta, S., Özdemir, F. S., & Karaağaç, D. (2016). Ankara Üniversitesi kütüphaneleri kataloglama-Marc uygulamaları ve örnekleri.


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kataloglama Kuralları

 1. Dewey Onlu Sınıflama Sistemi Dewey Onlu Sınıflama sisteminin yazarı, kurucusu olan Melvil Dewey (1851-1931), kitaplarda ele alınan konuların düzenlenmesi için bir sınıflama şeması oluşturma fikrini düşünürken Amherts College’da öğrenci ve yardımcı kütüphaneciydi. Onun onlu sınıflamasının birinci baskısı 1876 yılında 1000 kopyasıyla birlikte toplam 42 sayfa olarak basıldı. 1876 yılındaki bu ilk baskı Dewey’in ilkelerini özetleyen kısa bir önsöz, on ana sınıfın listelerinin 000’dan 999’a numaralanmış toplam 1000 kategorinin ondalıklı olarak alt bölümlenmesini ve bir alfabetik konu dizinini içerir. Ana sınıfların bölünmesi, W.T. Harris tarafından 1870 yılında tasarlanan, eski bir sınıflama sistemi temel alınarak oluşturulmuştur.  Dünyada en çok kullanılan kütüphane sınıflama sistemi olan DOS, özellikle halk ve okul kütüphanelerinde yaygınlaşmıştır (Mortimer, 2000: 5). Kütüphanelerin çok büyük bir kısmının DOS’u seçmesinde, kullanmasında DOS’un sahip olduğu özelliklerin payı ...
Devamı

Teknik Hizmetler Nedir ve Hangi Birimleri İçerir

  1. Ödev: KÜTÜPHANEDE TEKNİK HİZMETLER Teknik hizmetler kütüphanenin tüm araç-gereçlerinin (kitap, dergi gibi basılı materyaller ile film, slayt, CD gibi görsel-işitsel araçlar ve elektronik yayınlar) seçimi, sağlanması ve bunların okuyucuya sunulacak duruma getirilmesi için yapılacak işlemlerin tümüdür. Teknik hizmetler şu şekilde birimlere ayrılır: 1)        Sağlama ve Seçim Bölümü Seçim işlemi bir karar verme işlemidir: " Bu eser kütüphaneye yararlı olacaktır, onun için alınmalıdır veya bu eser gereksizdir, onun için satın alınmayacaktır" şeklindedir. Seçim işlemi neyin gerekli olduğuna karar verir; sağlama bölümü ondan sonra gerekli materyali sağlar. Sağlama işleminde birinci iş, eserin varlığının doğrulanması, fiyatının saptanması ve yayıncı veya sağlayacak yerin belirlenmesidir. Daha sonra uygun sağlayıcıya (yayıncı, toptancı, kitapçı veya diğerleri) bir sipariş yapılır. 2)        Kataloglama Bölümü Kataloglama, yaz...
Devamı

WorldCat ve TO-KAT

Resim
  WorldCat ve TO-KAT WorldCat WorldCat, OCLC küresel kooperatifine katılım sağlayan 123 ülke ve bölgeden 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen bir toplu katalogdur. OCLC, Inc. tarafından işletilmektedir. Dünyanın en büyük bibliyografik veri tabanıdır ve üye olan kütüphaneler toplu olarak bu veri tabanının bakımını üstlenmektedir. Mayıs 2019 verilerine göre WorldCat'te 2.8 milyar fiziksel ve dijital kütüphane yayınına ait 484 dilde 450 milyondan fazla bibliyografik tutanak ve 100 milyondan fazla kişiyi bulunduran bir kişi veri kümesi bulunmaktadır. TO-KAT Devlet Planlama Teşkilatı, Bilgi Toplumu Stratejisi çerçevesinde 2006 yılında bir dizi eylem planı hazırlamıştır. Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü kapsamında hazırlanan eylem planlarından 38. eylem, Entegre e-Kütüphane Sistemi’dir ve kütüphane hizmetlerinin, katalog tarama ve içeriğe erişim hizmetlerinin elektronik ortamda sunulur hale getirilmesini öngörmüştür.      Eylem planında Entegre...
Devamı