Charles Ammi Cutter

 

Charles Ammi Cutter

 

Charles Ammi Cutter (1837-1903) Amerikalı bir kütüphanecidir. 1850'lerde ve 1860'larda Harvard Koleji kütüphanesinin yeniden kataloglanmasına yardım ederek Amerika'nın ilk halka açık kart kataloğunu hazırladı. Kart sisteminin kütüphaneciler için daha esnek olduğu ve kullanıcılar için büyük kitaplara başlıkları kronolojik sırayla girme şeklindeki eski yöntemden çok daha yararlı olduğu kanıtlandı. 1868'de Boston Athenaeum'a katılarak kart kataloğunu uluslararası bir model haline getirdi. Cutter, Kongre Kütüphanesi'nde standart uygulama haline gelen kitapların merkezi kataloglanmasını teşvik etti. Yerel ve ulusal düzeyde çok sayıda kütüphane kuruluşunda liderlik pozisyonlarına seçildi. Cutter, her kitaba standartlaştırılmış sınıflandırma numaraları veren ve benzer konulardaki kitapların birlikte raflarda yer alması için bunları raflarda bu numaraya göre düzenleyen “Cutter Kapsamlı Sınıflandırma Sistemi’yle” hatırlanmaktadır.

Cutter Tablosu

Batı kütüphanelerinde, yer numarasının ikinci unsuru için öz­el semboller geliştirilmiştir. Bunların en dikkate değer olanı Dünya kütüphaneciliğinin öncülerinden biri olan Charles A. Cutter tarafın­dan meydana getirilmiş ve Kate E. Sanborn tarafından son biçimi ve­rilmiş olan Cutter-Sanborn Yazar Adları Tablosu’dur. Bu tablo­da yazar soyadları ilk bir kaç harflerine göre alfabetik sıraya konmuş ve bu harf gruplarının her birine, 111’den 999’a kadar numaralar ve­rilmiştir. Tablonun düzeni şöyledir :

Ba           111                                        Bac         116                       

Bab        112                                        Bacci      117

Babe     113                                        Bach      118

Babi       114                                        Bache   119

Babr      115

Söz konusu tablonun ilk sayfasından alınan bu örneğin incelenme­sinden de anlaşılıyor ki, burada verilen harf gruplan çoğu zaman bir soyadının tamamı değildir; soyadlarının ilk harflerinden ibarettir. Fakat üç veya dört harften vücut bulan soyadları ile soyadı olarak çok kullanılan kelimeler bir bütün olarak alınmıştır. Çok kullanılan soyad­ları, bazı durumlarda, yalnızca bütün olarak alınmakla kalmamış, kü­çük adlar için verilen ilk harfler de alfabetik sıralamada rol almış­tır :            

Cutter - Sanborn tablosunun kullanılışı çok kolaydır: Yazar soyadının ilk harfi yazıla­cak, bunun önüne soyadının ilk harflerinin karşısında bulunan rakam konulacaktır. Söz gelişi Baban soyadlı bir yazar, B112, Babinger soyadlı yazar B114 numarası ile belirtilecek; Baasch soyadlı bir yazar için B111 sembolü kullanılacaktır.

Böylece, Cutter - Sonborn tablosu, soyadlarının birbirinden sonra gelen harfleri arasında mevcut alfabetik düzenin daha kolaylıkla izlen­mesini sağlamış olmaktadır. Çünkü rakamları izleyerek hangisinin önce, hangisinin sonra geleceğini kestirmek bir göz atışta çözümlenebi­lecek bir meseledir. Bir kaç harften müteşekkil harf gruplarının alfa­betik sırasını tespit etmek ise, oldukça zor ve alışkanlık isteyen bir iştir. Bu itibarla, alfabetik düzenin rakamlarla belirtilmesi kütüphane­cilere olduğu kadar, kütüphanelerde kitaplara doğrudan doğruya ulaş­mak imkânına sahip okuyuculara da kolaylık sağlayacaktır.

 

 

Kaynakça:

-          https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Ammi_Cutter#References

-          Sefercioğlu, N. (1967). Tasnif Edilmiş Kütüphanelerde Yer Numarası Meselesi. Türk Kütüphaneciliği, 16(2), 95-100.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kataloglama Kuralları

 1. Dewey Onlu Sınıflama Sistemi Dewey Onlu Sınıflama sisteminin yazarı, kurucusu olan Melvil Dewey (1851-1931), kitaplarda ele alınan konuların düzenlenmesi için bir sınıflama şeması oluşturma fikrini düşünürken Amherts College’da öğrenci ve yardımcı kütüphaneciydi. Onun onlu sınıflamasının birinci baskısı 1876 yılında 1000 kopyasıyla birlikte toplam 42 sayfa olarak basıldı. 1876 yılındaki bu ilk baskı Dewey’in ilkelerini özetleyen kısa bir önsöz, on ana sınıfın listelerinin 000’dan 999’a numaralanmış toplam 1000 kategorinin ondalıklı olarak alt bölümlenmesini ve bir alfabetik konu dizinini içerir. Ana sınıfların bölünmesi, W.T. Harris tarafından 1870 yılında tasarlanan, eski bir sınıflama sistemi temel alınarak oluşturulmuştur.  Dünyada en çok kullanılan kütüphane sınıflama sistemi olan DOS, özellikle halk ve okul kütüphanelerinde yaygınlaşmıştır (Mortimer, 2000: 5). Kütüphanelerin çok büyük bir kısmının DOS’u seçmesinde, kullanmasında DOS’un sahip olduğu özelliklerin payı ...
Devamı

Teknik Hizmetler Nedir ve Hangi Birimleri İçerir

  1. Ödev: KÜTÜPHANEDE TEKNİK HİZMETLER Teknik hizmetler kütüphanenin tüm araç-gereçlerinin (kitap, dergi gibi basılı materyaller ile film, slayt, CD gibi görsel-işitsel araçlar ve elektronik yayınlar) seçimi, sağlanması ve bunların okuyucuya sunulacak duruma getirilmesi için yapılacak işlemlerin tümüdür. Teknik hizmetler şu şekilde birimlere ayrılır: 1)        Sağlama ve Seçim Bölümü Seçim işlemi bir karar verme işlemidir: " Bu eser kütüphaneye yararlı olacaktır, onun için alınmalıdır veya bu eser gereksizdir, onun için satın alınmayacaktır" şeklindedir. Seçim işlemi neyin gerekli olduğuna karar verir; sağlama bölümü ondan sonra gerekli materyali sağlar. Sağlama işleminde birinci iş, eserin varlığının doğrulanması, fiyatının saptanması ve yayıncı veya sağlayacak yerin belirlenmesidir. Daha sonra uygun sağlayıcıya (yayıncı, toptancı, kitapçı veya diğerleri) bir sipariş yapılır. 2)        Kataloglama Bölümü Kataloglama, yaz...
Devamı

WorldCat ve TO-KAT

Resim
  WorldCat ve TO-KAT WorldCat WorldCat, OCLC küresel kooperatifine katılım sağlayan 123 ülke ve bölgeden 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen bir toplu katalogdur. OCLC, Inc. tarafından işletilmektedir. Dünyanın en büyük bibliyografik veri tabanıdır ve üye olan kütüphaneler toplu olarak bu veri tabanının bakımını üstlenmektedir. Mayıs 2019 verilerine göre WorldCat'te 2.8 milyar fiziksel ve dijital kütüphane yayınına ait 484 dilde 450 milyondan fazla bibliyografik tutanak ve 100 milyondan fazla kişiyi bulunduran bir kişi veri kümesi bulunmaktadır. TO-KAT Devlet Planlama Teşkilatı, Bilgi Toplumu Stratejisi çerçevesinde 2006 yılında bir dizi eylem planı hazırlamıştır. Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü kapsamında hazırlanan eylem planlarından 38. eylem, Entegre e-Kütüphane Sistemi’dir ve kütüphane hizmetlerinin, katalog tarama ve içeriğe erişim hizmetlerinin elektronik ortamda sunulur hale getirilmesini öngörmüştür.      Eylem planında Entegre...
Devamı