AÇIK BİLİM POLİTİKASI AÇIK ERİŞİM VE APC ÜCRETİ
AÇIK BİLİM POLİTİKASI AÇIK ERİŞİM VE APC ÜCRETİ
Açık Bilim Politikası: Bilginin üretilmesinde,
bilgiye erişimde, bilginin paylaşılmasında ve inovasyona dönüştürülmesinde etkin
bir mihenk taşıdır. YÖK 2019 yılında ulusal açık bilim politikasını hazırlamış
ve uygulamaya geçirmiştir.
Açık erişim ile:
- Açık araştırma verileri, açık metodoloji, açık eğitim, açık değerlendirme ve açık kaynaklar gibi kavramlar ifade edilmektedir.
- Akademik - Ekonomik - Sosyal çevreleri belirli eksenlerde buluşturmaktadır.
- Bilimsel İşbirliğini hızlandırmakta, araştırmayı görünür ve ulaşılabilir kılmaktadır.
- Araştırmacıların Bloglar, Twitter, Facebook, Linkedin gibi serbest iletişim ağlarını kullanarak bulgularını geniş kitlelere ulaştırmak için kullanmalarını önermektedir.
YÖK, ülkemizdeki bütün üniversitelerde:
- Uluslararası standartlarda “Açık Akademik Arşiv Sistemi” kurulması
- Üniversite arşivlerinin “Avrupa Açık Erişim Altyapısı (OpenAIRE)” ile bütünleşmesinin sağlanması
- Akademisyenlerin Araştırmacı Numaraları (ORC-ID veya benzeri) kullanımına özen gösterilmesi konularını gündeme almıştır.
“Açık bilim” araştırma çıktılarına (bilimsel yayınlar ve
veriler) ve süreçlerine serbestçe erişimi ve bu çıktıların ortak çalışma yapmak
için kullanım, dağıtım ve üretimini kolaylaştıran bir bilim uygulamasıdır.
“Açık erişim” ise kamuya açık internet aracılığıyla bilimsel
literatüre serbest ve ücretsiz erişebilmesi, kullanıcıya bu literatürü okuma,
indirme, bastırma, bu makalelerin tam metinlerine bağlantı verme ve veri olarak
bir yazılıma aktarma veya herhangi bir yasal amaç için finansal teknik engeller
olmaksızın kullanma olarak tanımlanmaktadır.
APC Ücreti: Article Processing Charge
Akademik makalelerin açık erişim
olarak yayınlanmasını destekleyen yeni bir iş modeli olarak benimsenen,
bilimsel bir dergide yayınlanmak üzere kabul edilmiş makalenin yayına
hazırlanması için gerekli işlem ücretinin makalenin yazarı tarafından ödendiği
bir Açık Erişim yöntemidir. Bu ücrete Makale İşlem Ücreti veya APC denir. APC
ödemesinin sonucunda makale Altın Yol (Gold Open Access) modeli ile Açık Erişim
olur. Yani yayıncının web sitesinde yayınlanan makaleye abonelik gerektirmeden
internet ortamında herkese açık olur.
Makale İşleme Ücretleri (APC), bir
bilimsel makalenin yayınlanma sürecinde makalenin yazarından talep edilir.
APC’ler açık erişim dergilerinde, kütüphane ve okuyucuların geleneksel olarak
araştırma makalelerine erişmek için ödedikleri abonelik ücretleri yerine kullanılmaktadır.
Bu anlamda APC’ler, dergi yayınlama maliyetlerinin
(editörlük, akran denetimi, hosting servisi, arşivleme, koruma) yükünü
okuyuculardan yazarlara kaydırır.
Bir bilimsel makaleyi yayınlamak için APC ödeyerek, o
makaleyi internet bağlantısı olan herkes için erişime açmış olmaktayız.
Kaynakça:
- https://acikerisim.yok.gov.tr/Documents/yok_acik_erisim_acik_bilim_brosur.pdf
- https://library.ku.edu.tr/hizmetler/acik-erisim-akademik-iletisim/makale-islem-ucretleri-apc/
Yorumlar
Yorum Gönder